Deze week kwam de AWVN met een geweldig idee: ZZP’ers en ondernemers moeten verplicht worden om zich via een collectieve verzekering te verzekeren voor arbeidsongeschiktheid (AOV). Want als ZZP’ers zich niet verzekeren maar wel ziek worden, draait de maatschappij op voor de kosten via de bijstand. Als doekje voor het bloeden stelt de AWVN dat ZZP’ers de kosten voor een AOV kunnen verrekenen in hun tarieven. Veel commotie bij de ZZP belangenclubs en onder individuele ZZP’ers. Wat vinden wij bij SamSam er eigenlijk van?

De landelijke cijfers over AOV / arbeidsongeschiktheidsverzekering

Uit cijfers van het CBS blijkt dat er sinds 2011 ruim 125.000 ZZP’ers bij zijn gekomen. Maar in dezelfde periode is het aantal ZZP’ers met een AOV / arbeidsongeschiktheidsverzekering gedaald met ruim 9.000.

toename zzp - afname aov — Aantal ZZP’ers met een AOV in 2011 versus 2016.

Je kunt deze cijfers natuurlijk nuanceren. Een vijfde van de toename van het aantal ZZP’ers (ruim 25.000) komt voor rekening van ZZP’ers met een kleine omzet / inkomen (tot € 10.000). Tel je daar ook de ZZP’ers met een omzet tot € 20.000 bij op dan gaat het al om meer dan een derde (ruim 43.000). En juist deze groep verzekert zich niet vaak. Misschien omdat hun inkomen uit onderneming niet het hoofdinkomen vormt in hun huishouden?

En dan is er ook nog de toename van alternatieven voor de AOV zoals SamSamkring, Broodfondsen, SharePeople, Commoneasy. Samen toch ook zeker goed voor zo’n 20.000 “verzekerden”.

Maar feit blijft dat een groot deel van de ZZP’ers niets heeft geregeld als zij langdurig arbeidsongeschikt raken terwijl dat wel nodig is. Want ziek zijn is niet leuk maar als dat ook nog eens tot geldzorgen leidt, is het wel heel vervelend.

Heb jij een AOV?

Heb jij iets geregeld als je arbeidsongeschikt wordt? Die vraag heb ik de afgelopen tijd aan veel ondernemers gesteld. Vaak was het antwoord: nee. Even doorvragen leverde een scala aan redenen op. Hieronder drie opvallende reacties.

Sparen / buffer opbouwen voor als je ziek wordt

Veel ondernemers bouwen een buffer op als appeltje voor de dorst. Soms heb je even een periode met minder opdrachten. En als je ziek bent, heb je ook iets achter de hand. Prima idee! Als je maar even ziek bent. Maar ben je langer ziek, dan is het toch doodzonde om je eigen spaargeld te gebruiken? Stel je hebt 30.000 euro gespaard en je wordt ziek. Je hebt 2.000 euro nodig om van te leven. Na 15 maanden is je buffer leeg.

Als je meedoet met SamSamkring spaar je iedere maand. Als je 2.000 euro nodig hebt om te leven als je ziek bent, spaar je 100 euro. Je kosten per maand zijn ongeveer 50 euro (afhankelijk van het aantal schenkingen dat je doet) en maximaal 120 euro. Dus als je 250 maanden spaart (bijna 21 jaar) ben je maximaal 30.000 euro kwijt. En heb je 24 maanden lang 2.000 euro tijdens ziekte. En ondertussen help je ook nog eens andere ZZP’ers / ondernemers als zij ziek zijn.

Hoge premie AOV en uitsluitingen

De hoge premie schrikt veel startende ondernemers af. Je inkomsten zijn nog onzeker en dan is het veel geld. Maar ook oudere ondernemers en ondernemers met “zware beroepen” hikken tegen de kosten voor een AOV aan. Een oudere ZZP’er vertelde dat hij toen zijn AOV eindigde op zijn zestigste, een aanbod kreeg voor verlenging met een drie keer zo hoge premie. Een andere ondernemer op leeftijd kon niet meer verlengen omdat zij ooit een hernia had gehad waardoor ze 6 weken niet had kunnen werken. Jaren premie betaald, (bijna) nooit aanspraak gemaakt op de verzekering maar dan zo buiten spel gezet worden. Dat is toch onfatsoenlijk?

Ook de verhalen die iedereen kent, over ondernemers die ziek worden en dan in een juridisch steekspel verwikkeld raken met hun verzekeraar, helpen niet. Je betaalt hoge premies maar weet eigenlijk niet zeker of en hoe lang je op een uitkering kunt rekenen als jou echt iets overkomt.

Het komt zoals het komt

Maar één ZZP’er vertelde mij dat hij er bewust voor kiest om geen voorziening te treffen. Het leven komt zoals het komt, was zijn motto.

Mijn eigen ervaring

Als ZZP’er zit ik helemaal niet te wachten op een verplichte AOV. Ik hou liever zelf de controle. Ik wil zelf kiezen hoe ik dit risico afdek, waar ik dat doe en hoeveel ik daarvoor betaal. Niets regelen is voor mij geen optie. Maar dan dus wel op mijn manier. Hoe ik dat dan doe? Via SamSamkring heb ik de eerste twee jaar arbeidsongeschiktheid financieel afgedekt. Daarna heb ik niets geregeld. Ik vind de premie en de kosten voor een AOV niet in verhouding staan tot het risico. Wentel ik daarmee het risico af op de samenleving? Nee, wel op mijn partner en mijn gezin. Dat is onze keuze.

Conclusie

Een deel van de ZZP’ers heeft geen vangnet nodig omdat hun inkomen niet het hoofdinkomen is in het gezin. De meeste ondernemers voor wie het wel nodig is dat zij een voorziening treffen, regelen iets of willen iets regelen. Maar de hoge premies voor een AOV / arbeidsongeschiktheidsvoorziening schrikken hen af. En het zijn ondernemers die graag zelf hun keuzes maken. Een verplichte collectieve voorziening doet geen recht aan al die verschillen en het is maar de vraag of het de problemen die ondernemers nu ervaren met verzekeraars oplossen. Wat zou helpen is het stimuleren van passende arrangementen waarbij een combinatie van een schenkkring (SamSamkring, broodfondsen, Sharepeople) en een AOV met een wachttijd (en dus een veel lagere premie), als aanbod mooi zou passen.